اعتکاف در شبهای رمضان

اعتكاف

بسم الله الرحمن الرحيم

الحمدلله رب العالمین و الصلاة و السلام علی رسول الله و علی آله و اصحابه الی یوم ‏الدین و اما ‏بعد ‏:‏

اعتكاف در لغت به معني ماندن ودرنگ كردن است ,ودر اصطلاح شرع يعني :ماندن و نشستن در مسجد همراه با قصد ونيت به خداوند .

اعتكاف بر دو گونه است :

1-اعتكاف واجب ,آنكه شخص با نظر كردن بر خودش واجب گرداند .

2- اعتكاف سنت,يعني شخص مسلمان بخاطر تقرب به خداوند وپيروي از رسول اكرم  صلی الله علیه سلم  در مسجد اعتكاف مي نشيند ,بخصوص در ده روز آخررمضان كه تاكيد بيشتري شده است .

قرآن كريم وسنت پيامبر  صلی الله علیه سلم  وهمچنين اجماع بر مشروعيت آن دلالت مي كند .

قرآن كريم  مي فرمايد : «وَلاَ تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ»[بقره :187].

«هنگامي كه در مساجدبه اعتكاف نشسته ايد با همسرانتان آميزش نكنيد».

حضرت ام البنين عايشه رضي اله عنه مي فرمايد:«حضرت رسول الله  صلی الله علیه سلم  هميشه ده روز اخر ماه رمضان به اعتكاف مي پرداخت تا اينكه خداوند او را وفات داد ,پس همسرانش بعد از وي به اعتكاف نشستند».‎ بخاري(2026)و مسلم (1172).‎

اما نووي مي فرمايد :مسلمانان بر استحباب اعتكاف اجماع دارند ,بخصوص در ده روز اخر ماه رمضان كه تاكيد بيشتر دارد. ‎شرح صحيح مسلم (4/324)‏.

اركان اعتكاف

1-نيت             2- ماندن در مسجد

شروط اعتكاف كننده :

1-مسلمان باشد ,پس اعتكاف كافردرست نيست .

2-عاقل ومميز باشد ,اعتكاف شخص ديوانه و بچه غير مميز صحيح نيست .

3-پاكي از جنابت .

4-پاكي از حيض ونفاس (براي خانمها )و اعتكاف أنها بايد با اجازه و رضايت همسران باشد .

5- ماندن در مسجد ,و افضل و بهتر اينست كه مسجد جامع باشد .

آداب اعتكاف:

1-خود را به نماز ,ذكر و دعاءو استغفار و تلاوت قرآن و درود برپيامبر صلی الله علیه سلم  مشغول نمايد .

2-از سخنان بيهوده اجتناب كند .و زبان خويش را جز به خوبي نگشايد .

3-در غير رمضان براي معتكف مستحب است كه روزه باشد .

4-در مسجد جامع باشد ,تا اينكه براي شركت در نماز جمعه از مسجد بيرون نشود .

حضرت ام المومنين عايشه رضي الله عنها مي فرمايد :

«شخص معتكف نبايد به عيادت بيمار برود ,و نه در تشيع جنازه شركت كند ,و نه زني را لمس كند و نه همخوابي كند ,و از مسجد بجز براي كار ضروري و قضاي حاجت بيرون نشود ,و اعتكاف بدون روزه درست نيست ,و اعتكاف جز در مسجد جامع صحيح نيست ».

آنچه اعتكاف را باطل مي كند

1-بيرون شدن بدون عذر و حاجت از مسجد .

2-زايل شدن عقل .(ديوانگي و مستي)

3-همبستري با همسران

4-شروع شدن دوره ماهيانه و خون نفاس ,(پس برخانمها واجب است كه در چنين حالتي فوري از مسجد بيرون شوند ).

شب قدر

شب قدر بر همه شبهاي سال فضيلت و برتري دارد بخاطر اينكه قرآن كريم در آن شب نازل شده است.

خداوند مي فرمايد : « إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ(1)وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ(2)لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ(3)تَنَزَّلُ الْمَلاَئِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ(4)سَلاَمٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ(5)» [قدر].

و در جاي ديگر خداوند مي فرمايد :« إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ»[ دخان :3].

«ما قرآن را در شبي مبارك و گرامي نازل كرديم »

پيامبر صلی الله علیه سلم  درباره فضيلت اين شب مي فرمايد:«كسي كه در شب قدر براساس ايمان به خدا و اميد اجر و پاداش از وي به نماز بايستد(و به عبادت مشغول شود )گناهان گذشته او بخشيده مي شود ». امام ابو داود (2473)و بيهقي (4/321)‏.

شب قدر در يكي از شبهاي ده روز آخر رمضان است  بدين خاطر به زنده داري اين ده روز آخر سفارش شده است .در حديث آمده است :«شب قدر را در شبهاي فرد ده شب آخر رمضان تلاش كنيد ».‏امام بخاري (2017‏)

پيامبر  صلی الله علیه سلم  در ده روز آخر رمضان سخت به عبادت مشغول مي شدند چنانكه ام المومنين عايشه مي فرمايد :«هنگامي كه ده روز آخر ماه رمضان فرا مي رسيد .رسول الله  صلی الله علیه سلم  شب بيدار مي ماند و خانواده اش رابيدار مي كرد و سخت به عبادت مشغول مي شد ». امام بخاري (2024)و مسلم (1174‏)

ازحضرت عايشه روايت شده است كه مي فرمايد :به رسول الله  صلی الله علیه سلم  گفتم :اگر دانستم كدام شب قدر است چه بگويم ؟پيامبر  صلی الله علیه سلم  فرمودند :بگو :« اللهم انك عفو تحب العفو فاعف عني»

«پروردگارا :بي شك تو بسيار آمرزنده اي و آمرزش را دوست مي داري .پس مرا بيامرز ». حديث صحيح است امام ترمذي (3813)و ابن ماجه (3850)‏.

وصلی الله وسلم علی محمد و علی آله و اتباعه الی یوم الدین