حکم کشیدن تصویر اشخاص از پشت سر چیست؟

الحمدلله،

باید بدانیم که محل تحریم در ترسیم تصاویر، صورت و چهره است، که در واقع مقصود اصلی از ترسیم نیز می باشد، حتی لفظ "صورت" اگر بطور مطلق بیاید، مراد همان چهره است.

از سوید بن مقرن رضی الله عنه روایت است : « أَنَّ جَارِیَةً لَهُ لَطَمَهَا إِنْسَانٌ ، فَقَالَ لَهُ سُوَیْدٌ : أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ الصُّورَةَ مُحَرَّمَةٌ» مسلم (1658). یعنی : «کنیزی داشت که شخصی او را سیلی زد، سوید به او گفت : مگر نمی دانی صورت حرام است».

حافظ ابن حجر در "فتح الباری" (1/176) گفته : «یعنی چهره و صورت، که زدن آن جایز نیست».

وهرگاه آثار و خطوط صورت ترسیم نشوند – مثل چشم و گوش و دهان و بینی – آن تصویر جزو تصاویر محرم شمرده نمی شود. دلیل آن روایت ابوهریره رضی الله عنه است که گفت : رسول خدا صلی الله علیه وسلم در مورد جبریل علیه السلام فرمود که به وی (پیامبر) گفت : « فَمُرْ بِرَأْسِ التِّمْثَالِ الَّذِی فِی الْبَیْتِ یُقْطَعُ فَیَصِیرُ کَهَیْئَةِ الشَّجَرَةِ» أبوداود (4158) وترمذی (2806) وصححه الألبانی فی صحیح أبی داود .

یعنی : «برو سر مجسمه ای که در خانه است را قطع کن تا مثل شکل درخت شود».

امام ابن قدامه می گوید : «اگر سر تصویر (نقاشی یا مجسمه) قطع شود، کراهت آن نیز خواهد رفت. ابن عباس گفته : صورت، همان سر است ]یعنی قسمت حرام تصویر، چهره و سر آنست[، هرگاه سر قطع شود دیگر صورت (تصویر) نیست. این سخن از عکرمه نقل شده است» "المغنی" (8/111).

و علامه ابن عثیمین می گوید : «هرگاه صورت واضح نباشد، یعنی چشم و بینی و دهان و انگشت نداشته باشد، این دیگر تصویر کامل نیست، و مشابهتی با خلقت خداوندی ندارد».

"مجموع الفتاوی" (2/278،279).

و از ایشان در مورد حکم کشیدن تصویر آدم از پشت سر او سوال شد، پاسخ دادند : «این صورت (یعنی تصویر حرام) نیست، بلکه چیزی شبیه سایه است، مثل انسانی که در زیر آفتاب راه می رود که سایه خواهد داشت» "لقاءات الباب المفتوح" (لقاء /150، سؤال/23).

بنابراین ایرادی بر کشیدن انسان از پشت سر او نیست.

منبع : سایت (الإسلام سؤال وجواب).

والله اعلم

وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم

سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت

IslamPP.Com