آیا خانم مطلقه ای که شوهرش وفات کرده ارث می برد؟

الحمدلله،

تفصیل این مسئله به شرح زیر است:

اگر زن مطلقه، در حال گذراندن عده و طلاق رجعی است، حکم ایشان مانند حکم زوجه ای است که هیچ طلاقی بر او واقع نشده است، و از عده ی طلاق، وارد عده ی وفات می شود؛ طلاق رجعی این است که شوهرش او را بعد از دخول، طلاق دهد، بدون دریافت عوضی از همسرش (یعنی خلع نباشد) و طلاق اول یا دوم باشد؛ در صورت مرگ شوهر، همسر ارث می برد؛ بدلیل گفته الهی که می فرماید: « وَالْمُطَلَّقَاتُ یَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاثَةَ قُرُوءٍ وَلا یَحِلُّ لَهُنَّ أَنْ یَکْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِی أَرْحَامِهِنَّ إِنْ کُنَّ یُؤْمِنَّ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِی ذَلِکَ إِنْ أَرَادُوا إِصْلاحًا وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِی عَلَیْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ » [بقره : 228]

[و زنان طلاق داده تا سه پاکی منتظر بمانند ، و اگر به الله و روز قیامت ایمان دارند، جایز نیست آنچه الله تعالی در رحمهایشان آفریده پنهان دارند، و شوهرانشان اگر سر آشتی دارند، به باز آوردشان در این (مدت) سزاوارترند، و برای این زنان به طور شایسته (حقوقی) است همپای آنچه (از تکالیف) بر عهده شان است]

 گفتار الهی که می فرماید:  « یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَأَحْصُوا الْعِدَّةَ وَاتَّقُوا اللَّهَ رَبَّکُمْ لا تُخْرِجُوهُنَّ مِنْ بُیُوتِهِنَّ وَلا یَخْرُجْنَ إِلا أَنْ یَأْتِینَ بِفَاحِشَةٍ مُبَیِّنَةٍ وَتِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ وَمَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ لا تَدْرِی لَعَلَّ اللَّهَ یُحْدِثُ بَعْدَ ذَلِکَ أَمْرًا (1)» [طلاق : 1]

 [ای پیامبر ! چون زنان را طلاق دهید، آنها را به وقت عده شان (پاک شدن از حیض)طلاق دهید، و حساب عده را نگهدارید و از الله، پروردگارتان بترسید. آنها را (در دوران عده) از خانه هایشان بیرون نکنید و (آنها هم) از خانه هایشان بیرون نروند، مگر آنکه مرتکب کار زشت آشکاری شده باشند و اینها حدود الهی است، و هر کس از حدود الهی پا فراتر نهد قطعاً به خود ستم کرده است. تو نمی دانی شاید الله پس از آن، امری پدید آورد.پروردگار به زوجه ی مطلقه، امر نموده است که در زمان عده در منزل شوهرش بماند.]

 فرموده : « لا تَدْرِی لَعَلَّ اللَّهَ یُحْدِثُ بَعْدَ ذَلِکَ أَمْرًا »[طلاق : 1]

[تو نمی دانی شاید ، پروردگار پس از آن ، امری پدید آورد. یعنی مرد به زنش رجوع کند.]

 اما اگر زن مطلقه ای که شوهرش به طور ناگهانی وفات نموده است در حال گذراندن عده از طلاق بائن است؛ مثلاً شوهر طلاق سوم را بر او واقع نموده است؛ یا عده عده ی فسخ، است و عده ی طلاق نیست – در این صورت زن از شوهر ارث نمی برد و عده اش از عده طلاق وارد عده وفات نمی شود . اما در یک حالت با وجود این که طلاق، بائن است باز هم زن ارث می برد و آن در صورتی است که شوهر در مرض وفات همسرش را طلاق دهد؛ زیرا در این صورت شوهر متهم است که به منظور محروم کردن همسرش از ارث او را طلاق داده است. بنابراین با وجود طلاق بائن باز هم زن ارث می برد هر چند عده زن تمام شده باشد، اما تا زمانی که شوهر نکرده است؛ اگر زن پس از پایان عده با فردی دیگر ازدواج نمود، دیگر میراث نمی برد.

  فتاوی شیخ ابن عثیمین (2/820)

IslamPP.Com