کتابی در دست دارم با عنوان : « الاستعداد لیوم الجزاء» از شیخ ابن حجر عسقلانی، که محتوی احادیث و آثاری از ائمه سلف است، مشکل در اینجاست که وضعیت احادیث و آثار آن مشخص نشده که آیا صحیح هستند یا خیر، آیا شما شناختی درباره این کتاب دارید؟
الحمدلله،
«بعد از بررسی و جستجو در بین تصنیفات و مؤلفات حافظ ابن حجر عسقلانی، کتابی را با این اسم نیافتیم، و این درحالی است که مولفات ایشان بالغ بر (273) کتاب می باشد، که حافظ سخاوی اسم تمام آنها را در کتاب "الجواهر والدرر" (ص/660-695) جمع آوری کرده، ولی کتابی را بنام «الاستعداد لیوم المعاد» از ایشان ذکر نکرده است.
و حتی بعضی از محققین معاصر به صراحت بیان کردند که نسبت به این کتاب به حافظ ابن حجر کذب و دروغ است، و از محتویات آن تحذیر کرده اند، چنانکه شیخ مشهور حسن سلمان می گوید : «کتاب " الاستعداد لیوم المعاد " که چاپ شده است؛ به دروغ به حافظ ابن حجر عسقلانی نسبت داده شده است.. دکتر شاکر محمود عبد المنعم نسبت این کتاب را به حافظ ابن حجر به سه دلیل زیر انکار کرده است :
اول : اسلوب کتاب مخالف با اسلوب حافظ ابن حجر در ذکر احادیث، و روش ایشان در مشخص کردن اسانید و نقد متون و اختلاف آن است.
دوم : هیچ مصدر معاصری با ابن حجر و شاگردانش در آن ذکر نشده است.
سوم : اسم مؤلف آن، بر غالب نسخه های مخطوط که بر آن اطلاع دارم یافت نمی شود.
همچنین برادر جاسم الدوسری حفظه الله بر بطلان نسبت این کتاب به حافظ ابن حجر تذکر داده است و گفته : از جمله نکات قابل ذکر؛ کتابیست که در بین مردم با عنوان "الاستعداد لیوم المعاد" متداول است، بدون شک نسبت آن به حافظ ابن حجر باطل است، و هرکسی که آنرا خوانده باشد و احادیث مکذوب و موضوع آنرا دیده باشد، به یقین آگاه می شود که حافظ ابن حجر از آن بریء است.
و من (شیخ مشهور حسن سلمان) نسخه ای از این کتاب را دیدم که در انتشارات "دار التربیة" در عراق در (142) صفحه چاپ شده است و محقق آن "عادل ابو المعاطی" است، بر روی جلد کتاب نوشته که مولف کتاب ابن حجر عسقلانی است!! درحالیکه خود محقق در مقدمه کتاب (ص 9-11) متذکر شده که در تحقیق کتاب با دو مشکل سخت مواجه بوده است :
اول : نسبت کتاب به حافظ ابن حجر عسقلانی.
دوم : تخریج احادیث کتاب.
آنچه از کلام محقق برای ما مهم است؛ مشکل اول است که درباره آن چنین گفته :
اولا : کتابهایی که درباره سیره علماء است و زندگی نامه حافظ ابن حجر و تالیفات ایشان را ذکر کرده اند، در هیچیک از آنها مطلقا ذکری از این کتاب (الاستعداد لیوم المعاد) نکرده اند، نه در کتاب " الضوء اللامع " سخاوی اسم آنرا دیدم درحالیکه سخاوی شاگرد ابن حجر است، و همچنین در کتاب " البدر الطالع " شوکانی و کتاب " هدیة العارفین " اسماعیل پاشا بغدادی و کتاب "الأعلام" زرکلی نیز ذکری از این کتاب نشده بود». " کتب حذر منها العلماء " (2/326-330) با اختصار.
البته خود شیخ مشهور سلمان در کتاب " کتب حذر منها العلماء " معتقد است که کتاب "الاستعداد لیوم المعاد" تالیف شخصی بنام إبراهیم بن محمد بن المؤید بن حمویه الجوینی، صدر الدین، أبو المجامع ابن سعد الدین الشافعی الصوفی (متوفی 722هـ) است، که امام ذهبی درباره او گفته : «او حاطب اللیل است – یعنی در شب هیزم جمع آوری می کند، کنایه از کسی است که به هر روایتی بدون تحقیق در صحت و یا ضعف آن استناد کند– و ذهبی ادامه می دهد : او احادیثی از ثنائیات و ثلاثیات و رباعیات که دروغ و اباطیل هستند جمع کرده است». سپس علامه مشهور حسن سلمان می گوید : این سخن ذهبی درباره همین کتاب "الاستعداد لیوم المعاد" است که ابراهیم بن محمد جوینی تالیف کرده است، والله اعلم.
مصدر : سایت الإسلام سؤال وجواب
توجه : کتاب مذکور با عنوان «توشه راه سعادت» در ایران ترجمه و چاپ شده است.
وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم
سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com
| 
