ایا صحیح است که می گویند پیامبر از خوابیدن هنگام غروب نهی کرده؟
الحمدلله، " در مورد نهی از خواب بعد از عصر احادیثی وارد شده است که برخی از آن احادیث ضعیف و برخی موضوع و دروغ می باشند. لذا هیچ حدیث صحیحی در مورد خوبی یا بدی خواب بعد از عصر (یا نزدیک غروب) در سنت نبوی به اثبات نرسیده است. مثلا حدیث (عجبت لمن نام بعد العصر) یعنی:(متعجب شدم از کسی که بعد از عصر خوابید)، حدیثی دروغ است که در میان عوام شایع است. و نیز از جمله احادیث دیگری که از خواب بعد از عصر نهی می کند و در میان مردم شهرت یافته است، حدیث ضعیف زیر است: ( من نام بعد العصر فاختلس عقله فلا یلومن إلا نفسه ) یعنی: کسی که بعد از عصر خوابید، پس عقلش مختل یافت، کسی جز او مقصر و سرزنش نخواهد شد.( الألبانی در "سلسلة الأحادیث الضعیفة" (1/112/حدیث شماره 39) ، و ابن حبان در "الضعفاء والمجروحین" ( 1 / 283 ) و ابن الجوزی در " الموضوعات " ( 3 / 69 ) آنرا موضوع دانسته است) اما علما در مورد خواب بعد از عصر دو قول دارند: قول اول که بنا به احادیث فوق ، و برخی دیگر با استناد به آثاری که از سلف نقل است آنرا مکروه دانسته اند: مثلا از خَوَّات بن جبیر که از صحابی پیامبر صلی الله علیه وسلم می باشند روایت است که او در مورد خواب آخر روز(هنگام غروب) گفته است:" إنه حُمق " یعنی آن مایه ی بی خرد شدن است. و از مکحول که جزو تابعین است روایت است که او خواب بعد از عصر را مکروه می داند و از وسواس شدن کسی که در آن اوقات می خوابد ترسیده است. "مصنف ابن أبی شیبة" (5/339) و از المروذی روایت است که گفت: شنیدم که اباعبدالله( احمد بن حنبل) خواب بعد از عصر را مکروه می دانست و از مختل شدن عقلش خوف داشت. قول دوم که خواب بعد از عصر یا انتهای روز را جایز می داند زیرا گفته اند که اصل بر مباح بودن است مگر اینکه دلیل صحیحی بر کراهیت یا ممنوعیت آن موجود باشد. در فتاوای هیئت دائمی افتا چنین آمده است: " تحریم خواب بعد از عصر را از برخی از مردم شنیدم ، آیا این امر صحیح است؟ جواب: خواب بعد از عصر از جمله عاداتی است که برخی از مردم بدان عادت گرفته اند و ایرادی بر آن وارد نیست و احادیثی که در نهی خواب بعد از عصر وارد شده اند صحیح نیستند." "فتاوی اللجنة الدائمة" (26/148) شیخ البانی رحمه الله در "سلسلة الضعیفة" (حدیث شماره/39) بعد از اینکه انکار ممنوع بودن خواب بعد از عصر را از لیث بن سعد فقیه معروف مصری می آورد، چنانکه لیث در پاسخ به کسی که از او پرسید:( ( آیا امام)مالک بعد از عصر می خوابد؟ می گوید: دعوت نمی کنم به رعایت حدیثی که " ابن لهیعة از عقیل "آنرا روایت کرده است (" ابن لهیعة از عقیل " حدیث ضعیفی را در مورد نهی از خواب بعد از عصر روایت کرده است). شیخ البانی (در تعلیق بر کلام لیث) می گوید:" واقعا جواب لیث برای من جالب بود و این دلیلی بر فقاهت و علم اوست و لذا جای تعجبی نیست که او جزو ائمه ی مسلمین و از فقهاء معروف باشد، و من نمی دانم چرا بسیاری از شیوخ امروزی خواب بعد از عصر را ولو اینکه شخص بدان نیاز هم داشته باشد امتناع می کنند؛ و اگر به ایشان می گویی حدیثی که بدان استناد می کنی ضعیف است بالفور جواب می دهد: احادیث ضعیف در فضائل اخلاق و اعمال عمل می شود! حال تامل کن در تفاوت فقه و علم سلف و فقه خلف!" و خلاصه اینکه قول راجح اینست که خواب بعد از عصر مباح است خصوصا برای کسی که بدان نیاز دارد و هیچ دلیلی بر ممنوعیت یا مکروه بودن آن وجود ندارد. والله اعلم"(سایت اسلام سوال جواب) اما خواب قبل از نماز عشا مکروه است امام بخاری در صحیح خود از حدیث ابوبرزه رضی الله عنه آورده است که او درباره ی پیامبر صلی الله علیه وسلم گفت:« کَانَ یَکْرَهُ النَّوْمَ قَبْلَ الْعِشَاءِ وَالْحَدِیث بَعْدَهَا». (بخاری:541) یعنی: ابوبرزه رضی الله عنه گفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم خوابیدن قبل از نماز عشاء و بیدار ماندن و داستان سرایی بعد از نماز عشاء را ناپسند می دانست. البته خواب قبل از عشاء گناه نیست بلکه کراهیت دارد زیرا خوابیدن پیش از گزاردن نماز عشاء ممکن است سبب شود که نمازگزار نتواند آن را در وقت مستحب بگزارد یا نماز جماعت را از دست بدهد. ولی اگر خواست بخوابد و کسی بود که او را بموقع بیدار کند، یا گفتگوی بعد از نماز عشاء درباره کارهای نیکو باشد آنوقت ایرادی بر آنها نیست. چنانکه از ابن عباس روایت شده است که گفته: «شبی پیامبر صلی الله علیه و سلم در خانه میمونه بود، آنجا خوابیدم تا ببینم که نماز پیامبر صلی الله علیه و سلم در شب چگونه است؟، پیامبر صلی الله علیه و سلم ساعتی با اهل خود گفتگو کرد، سپس خوابید». مسلم آن را روایت کرده است. والله اعلم وصلی الله وسلم علی محمد و علی آله و اتباعه الی یوم الدین سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت IslamPP.Com
|