آیا دانشجوی دانشگاه می تواند بدن قورباغه را بشکافد؟ اگر دانشجو نخواهد اینکار را بکند در ماده درسی خود مردود می شود و یا از مهارت در درسش محروم می شود.
الحمدلله،
لازم است دو نکته را مد نظر داشت :
اول : آیا کشتن قورباغه جایز است؟
فقهاء دو رأی متفاوت دارند :
1- کشتن قورباغه مکروه است، و این مذهب مالکیه، و رأی بعضی از شوافع و حنابله است.
2- کشتن قورباغه حرام است، و این مذهب حنفیه و شافعیه و حنابله و ابن حزم است، و ابن تیمیه این رأی را برگزیده است.
نگاه کنید به :"التمهید" (15/178)، "مشکل الآثار" للطحاوی (2/35)، "المجموع" (9/29)، "المغنی" (9/338)، "المحلی" (7/225)، "الفتاوی الکبری" (2/139) .
قول دوم راجح است، زیرا پیامبر صلی الله علیه وسلم از کشتن قورباغه نهی فرمودند، چنانکه از عبد الرحمن بن عثمان رضی الله عنه روایت شده که گفت : « أنَّ طَبِیْبًا سَأَلَ النّبیّ صلی الله علیه وسلم عَن ضِفْدَعٍ یَجْعلُها فِی دَوَاءٍ ؟ فَنَهَاه النّبیّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَنْ قَتْلِها».
یعنی : « طبیبی از پیامبر صلی الله علیه وسلم در مورد قورباغه پرسید که آیا می تواند آنرا بعنوان دوا استفاده کند؟ پیامبر صلی الله علیه وسلم او را از کشتن آن نهی کرد». روایت أبو داود (3871) و نسائی، و امام نووی در "المجموع" (9/34) و البانی آنرا در صحیح ابوداود صحیح دانسته اند.
دوم : هرگاه نیازی درکار باشد و یا ضرورتی ایجاد شود تا بدن قورباغه شکافته شود؛ ان شاء الله بدون ایراد است، حتی علماء شکافتن جثه مسلمان را بغرض تحقیق جنایی و یا طب پیشگیری جایز شمردند، بنابراین از باب اولا شکافتن جثه حیوانات – که حرمت کمتری نسبت به انسان دارند – به غرض تحقیق علمی جایز است. برای توضیحات بیشتر به فتوای (2408) و (4838) مراجعه کنید.
اما لازمست دانشجو به نیکی با حیوان برخورد کند؛ و ابتدا بطور کامل آنرا بیهوش کند، سپس بعد از اتمام کارش آنرا زود بکشد، پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند : « إنّ اللهَ کَتَبَ الإِحْسَانَ عَلَیْ کُلِّ شَیْءٍ، فَإِذَا قَتَلْتُمْ فَأَحْسِنُوا القِتْلَةَ، وَإِذَا ذَبَحْتُمْ فَأَحْسِنُوا الذّبْحَ، وَلْیُحِدَّ أَحَدُکُمْ شَفْرَتَه، فَلْیُرِحْ ذَبِیْحَتَه» مسلم (1955). یعنی : « الله تعالی احسان و نیکویی را در هر چیزی فرمان داده است، هرگاه کشتید به خوبی بکشید و هرگاه ذبح کردید به خوبی ذبح کنید و کارد خود را تیز کنید تا حیوان راحت ذبح شود».
از جناب علامه ابن عثیمین سوال شد : ما در یکی از دانشگاهها در دانشکده علوم بخش احیاء درس می خوانیم، در اثنای درس نیاز داریم که برای آموزش و تدریس، بدن بعضی از حیوانات مثل قورباغه و موش و غیره را بشکافیم، حکم اینکار چیست؟
پاسخ دادند : «اگر ضرورتی برای اینکار ایجاب کند ایرادی ندارد، اما لازمست بگونه ای انجام شود که در وقت شکافتن احساس درد (و شکنجه) نکنند، همچنین لازمست ملاحظه نمود حیواناتی که بعد از مرگ نجس هستند بایستی خود را (از نجاست آنها) پاک کرد».
"فتاوی الحرم المکی" (1166).
منبع : سایت (الإسلام سؤال وجواب).
والله اعلم
وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم
سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com
