فرق بین فرض و واجب در چیست؟ اگر مثال ارائه شود بهتر است .
الحمدلله، در نزد جمهور علمای مذاهب (یعنی: مالکیه و شافعیه و حنابله) هیچ تفاوتی مابین دو اصطلاح (فرض) و (واجب) نیست. یعنی فرض همان واجب است، و عبارتست از احکامی که شارع حکیم بر مکلفین ملزم کرده تا آن احکام را انجام دهند و اگر انجام ندهند گناهکار می شوند و در آخرت معاقب خواهند شد، مانند فرضیت نماز و زکات که توسط قرآن ثابت است: « وَأَقِیمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّکَاةَ» (بقره 43). یعنی: و نماز را برپا دارید، و زکات را بدهید. پس گفته می شود: نماز فرض است، یا نماز واجب است. اما در مذهب حنفیه این دو اصطلاح (فرض) و (واجب) اندکی تفاوت دارند که علت تفاوت مربوط است به محل ثبوت دلیل، یعنی اگر حکمی از طریق دلایل قطعی ثابت باشد آنرا فرض گویند و اگر از طریق دلایل ظنی ثابت باشد، آنرا واجب می دانند نه فرض.. مثلا در نزد حنفیه: هر حکمی را که شارع حکیم در قرآن بر مکلفین الزام کرده، به آن فرض گویند: مانند نماز که توسط آیه قرآن ثابت شده است، زیرا قرآن دلیل قطعی است. اما هر حکمی که توسط احادیث آحاد الزام آور شده باشد را واجب گویند، مانند قربانی یا نماز وتر که وجوب آن توسط دلایل ظنی (حدیث آحاد) ثابت شده اند، و حدیث آحاد نزد حنفیه (و عده زیادی از علما) دلیل ظنی است نه قطعی.. نکته: هم حنفیه و هم جمهور هر دو در مورد حکم فرض و واجب متفق هستند که هرکس از انجام آنها سر باز زند گناهکار است و در آخرت معاقب می شود، و هرکس آنها را انجام دهد پاداش می گیرد. اما حنفیه می گویند: منکر احکام واجب، کافر نمی شود، بلکه فقط انکار احکام فرض کفر است. ولی جمهور می گویند: هم منکر احکام فرض و هم واجب کافر است. برای توضیحات بیشتر در این مورد به فتوای (4384) و (239) مراجعه کنید. والله اعلم وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلی یوم الدین سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت IslamPP.Com
| 
