هرگاه شخصی به دیگری بگوید : ای فاجر! آیا این بعنوان لفظ قذف معتبر است و مستحق حد قذف می شود؟
الحمدلله،
قذف عبارت است از متهم ساختن کسی به زنا یا لواط، به اینصورت که به کسی دیگر بگوید : ای زناکار! یا الفاظ دیگری که از آنها اتهام به زنا یا لواط فهمیده شود.
هر کس مسلمانی را به زنا متهم کند (و نتواند با آوردن چهار شاهد آنرا ثابت کند)، به او هشتاد تازیانه – بعنوان حد قذف - زده شود. خداوند متعال می‌فرماید : «وَالَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ یَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِینَ جَلْدَةً وَلاَتَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَداً وَ أُولَئِکَ هُمْ الْفَاسِقُونَ» (نور 4).
یعنی : «کسانی که به زنان پاکدامن نسبت زنا می‌دهند؛ سپس چهار شاهد نمی‌آورند؛ بدیشان هشتاد شلاق بزنید و هرگز گواهی دادن آنان را نپذیرید، و چنین کسانی فاسق هستند».
و اما الفاظی که بوسیله آنها قذف صورت می گیرد، دو نوع است :
1- الفاظ صریح
2- الفاظ کنایه
اول : لفظ صریح آنست که چیزی جز قذف از آن فهم نمی شود، یعنی اتهام به زنا و لواط در آن روشن و واضح است، و در اینحالت ادعای قاذف مبنی بر اینکه منظور دیگری داشته پذیرفته نیست.
مثال برای لفظ صریح : ای زناکار، تو زنا کرده ای، ای لواط باز (لواطی)، یا تو لواط کرده ای .
و اگر قاذف بگوید : منظورم از لفظ (لواطی) این بود که او بر دین لوط علیه السلام است! این ادعا از او پذیرفته نخواهد شد، زیرا از لفظ (لواطی) چیزی جز متهم ساختن به فاحشه فهم نمی شود.
دوم : لفظ کنایی آنست که دارای دو احتمال باشد؛ یعنی از یک سو احتمال قذف از آن برود، و از سویی احتمال غیر قذف نیز در آن قوی باشد.
در اینجا از قاذف می پرسیم : منظور شما چه بود؟ اگر اتهام به فاحشه را از کلامش تصدیق نمود، در آنصورت حکم به قاذف بودن او داده می شود، مثلا اگر گفت : منظور قذف بود، یا : منظورم فاحشه بودن او بود، این قذف است. اما اگر بگوید : منظورم قذف یا نسبت فاحشه به او نبود، در اینجا بر او حد قذف جاری نمی شود، اما به دلیل دشنام دادن مردم تادیب می شود.
مثال برای لفظ کنایه : ای خبیث، ای ناپاک، ای فاجر، ..
نگاه کنید به : "المغنی" (12/392)، "المجموع" (22/113)، "حاشیة الدسوقی" (6/324).
نکته : در معانی الفاظ بایستی به عرف رایج آن منطقه توجه نمود، زیرا گاهی یک لفظ واحد در نواحی یا زمانهای غیر یکسان معانی متفاوتی دربردارد، چه بسا یک لفظ نزد مردمانی کنایی باشد (و دو یا چند معنا داشته باشد) و در نزد مردمان دیگری صریح و روشن باشد، بنابراین رعایت این نکته اهمیت دارد.
نگاه کنید به : "حاشیة الدسوقی" (6/328) ، "الشرح الممتع" (14/289) .
پس با این حساب : اگر کسی شخصی را مخاطب قرار دهد و بگوید : ای فاجر، از او سوال می شود که منظورت از این سخن و لفظ چه بود؟ اگر گفت : منظورم متهم کردن او به زنا و فاحشه بود، پس این همان قذف است، و اگر گفت : منظورم متهم ساختن او به زنا نبود، دراینجا حدی بر او ثابت نمی شود، اما به دلیل دشنام دادن قاضی شرع می تواند او را تعزیر کند.
منبع : سایت (الإسلام سؤال وجواب).
والله اعلم
وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم
سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com
