با توجه به ارزش متغیر پول ایران و افت معمول آن در برابر سایر ارزها آیا میتوان پولی را به کسی قرض داد با این شرط که معادل درهم یا دلار یا سکه طلا در هنگام قرض دادن را هنگام بازپرداخت پس دهد؟(یعنی مثلا اگر امروز هر دلار معادل 3000 تومان باشد و 3 میلیون تومان قرض بدهیم یعنی معادل 1000 دلار...هنگام پس گرفتن معادل 1000 دلار پس بگیریم چه ارزش دلار بیشتر از 3000 تومان اولیه باشد و چه کمتر یعنی امکان سود یا ضرر وجود دارد.)
الحمدلله،
قرض دادن به برادر مسلمان ثواب زیادی دارد، بشرطیکه هدف از آن تنها کسب اجر اخروی آن باشد نه چیز دیگری، این همان قرض الحسنه است که الله متعال درباره آن می فرماید : «مَن ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ کَرِیمٌ» (حدید 11). «کیست که به خدا وام نیکو دهد تا خداوند آن را برای او چندین برابر کند؟ و برای او پاداش پرارزشی است».
البته وام دهنده می تواند محکم کاری کند و قرضی را که می دهد مکتوب کند، و یا بابت آن رهن (بعنوان ضمانت) بگیرد، و یا اگر نگران است که مبادا ارزش پولش کاسته شود از مال دیگری بعنوان قرض استفاده کند، مثلا می توانید طلای آب شده بخرید و همان طلا را قرض دهید، و یا دلار بخرید و همان دلار را قرض بدهید، در اینحالت برای شما مجاز است در هنگام بازپرداخت همان مالی که داده بودید آنرا با همان جنس یا واحد پس بگیرید.
اما اگر مثلا کسی با پول رایج ایران به شخصی قرض دهد و شرط بگذارد که : در وقت بازپرداخت با ارز دیگری یا با طلا قرضت را اداء کن . این شرط باطل است و موجب ربوی شدن معامله می شود، زیرا این در حکم فروش پول است و البته فروش پول جایز است بشرطیکه دست به دست باشد ولی در حالت شما دست به دست نیست و مانند فروش پول بصورت نسیه است که بر طبق فرموده نبوی صلی الله علیه وسلم جایز نیست و یکی از شعب ربا است.
پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند : « وَلَا بَأْسَ بِبَیْعِ الذَّهَبِ بِالْفِضَّةِ وَالْفِضَّةُ أَکْثَرُهُمَا یَدًا بِیَدٍ وَأَمَّا نَسِیئَةً فَلَا » ابوداود (3349).
یعنی : «مبادله طلا با نقره به شرط دست به دست بودن اشکالی ندارد اگرچه نقره بیشتر باشد، اما نسیه آنها جایز نیست». و اسکناس و پول در حکم طلا و نقره هستند.
بنابراین برای شما جایز نیست که 3 میلیون قرض دهید به این شرط که 3000 دلار پس بگیرید. ولی می توانید همین الان 3000 دلار بخرید و همانرا قرض دهید و در اینحالت می توانید همان 3000 دلار را هم از بدهکار خود بستانید، و یا در مورد طلا ..
مهم آنست که شما چه ارزی را قرض داده اید باید همان ارز را و با همان مقداری که داده اید پس بگیرید. برای توضیحات بیشتر به فتوای (7309) مراجعه کنید.
والله اعلم
وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم
سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com
