حکم خوردن سیفی جات و میوه جاتی که از دولتهای اروپایی و آمریکائی و چین و سایر کشورها وارد می شوند که انواع متعددی از کودهای مختلط را برای تسریع رشد بکار می برند، از جمله این کودهایی که مورد استفاده قرار می دهند : کود تهیه شده از خوک است که گاهی بصورت مایع است و به کودهای مصنوعی اضافه می کنند. آیا این امر تاثیری بر محصول می گذارد؟ مثل : سیب سبز فرانسوی، یا سیب آفریقای جنوبی یا چینی، آیا از خرید اینگونه میوه جات باید خودداری کرد؟
الحمدلله،
اولا : استفاده از کودهای نجس برای تقویت محصولات زراعی و باغی بلامانع است، چه از سرگین حیوانات حرام گوشت تهیه شده باشد و یا از فضولات انسانی و یا اجزای مردار و یا حیوانات نجس، و این رأی جمهور اهل علم از حنفیه و مالکیه و شافعیه است.
امام ابن قیم می گوید : «جمهور علماء استفاده از سرگین نجس را نجاست عینی آن برای آبادانی زمین جهت زراعت و میوه و سبزی جایز دانستند» " زاد المعاد " (5/ 664) .
و امام نووی می گوید : «استفاده از سرگین نجس بعنوان کود زمین جایز است .. امام الحرمین گفته : کسی آنرا منع نمی کند، ولی مقتضای کلام صیدلانی خلاف اینست، اما رأی صواب : جواز آنست ولی مکروه است» "المجموع" (4/448) .
دوما : استفاده از کود نجس تاثیری بر (طهارت یا عدم طهارت) میوه ها و حبوبات و سایر محصولات ندارد، زیرا نجاست بر اثر استحاله آن (یعنی دگرگون شدن) به غذای پاکی که گیاه یا درخت با آن تغذیه می کند، پاک شده است. و عدم ظهور هرگونه نجاست بر میوه حاصله نه در رنگ و نه در بو و مزه این امر را تایید می کند.
و منظور از « استحاله » در اینجا یعنی : دگرگون شدن، تغییر و تحول از حالتی بحالت دیگر .
در کتاب دائرة المعارف فقهی آمده : «استحاله در لغت : تغییر طبع و وصف شیئی را گویند..
یعنی دگرگونی شیء و تغییر وصفش، مثل دگرگون کردن شیء نجس .
اشیاء نجسی همچون غائط و خمر و خوک، گاهی از حالت خود دگرگون شده و اوصافشان تغییر می کند، مثلا بوسیله سوزاندن، یا (تبدیل شدن خمر به) سرکه، و یا افتادن در شیء پاکی؛ مثل خوکی که در نمکزاری بیافتد و به نمک تبدیل شود» "الموسوعة الفقهیة" (3/213).
امام ابن حزم می گوید : «سرگین، و مدفوع، و ادرار، و آب، و خاک، همگی در درخت خرما به برگ و میوه خرما استحاله می شوند، و اکنون هیچکدام از اینها (خرما و برگها) نه سرگین است و نه خاک و نه آب، بلکه خرمای پاک و حلالی است، و همینطور در سائر نباتات اینگونه است».
" المحلَّی " (1/ 294) .
و علامه ابن عثیمین می گوید : «رأی مشهور نزد حنابله اینست که میوه و محصولاتی که بوسیله نجاسات آبیاری شده باشند و یا بعنوان کود مورد استفاده قرار گیرند، حرام است، زیرا بر اثر آن (محصول) نجس شده است، مگر آنکه (مدتی) بوسیله (آب) پاک و طاهر آبیاری شوند و عین نجاست از بین رود (آنگاه حلال می شود) .. اما بیشتر اهل علم معتقدند که بر اثر آن نجس و حرام نمی شود، مگر آنکه آثار نجاست بر میوه یا دانه ظاهر شود، و این رأی صحیح است، چرا که غالبا نجاست استحاله می شود و اثری بر دانه و میوه ظاهر نمی شود».
" مجموع الفتاوی والرسائل " (11/52).
اما محصولات و میوه هایی که بر اثر تماس با نجس آلوده شده باشند، بایستی قبل از خوردن شسته شوند تا اثر نجاست بر پوست آن زدوده شود.
نکته بعد آنکه : گاهی استفاده از این کودها جایز نیست، نه به این دلیل که از خوک یا نجاست دیگری تهیه شده باشد، بلکه بخاطر زیان آور بودن آن بر سلامتی انسانهاست، و ملاک در اینجا نظر متخصصین است که توانایی اظهار نظر در این باره را دارند.
منبع : سایت (الإسلام سؤال وجواب).
والله اعلم
وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم
سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com
