از علماء هیئت دائمی افتاء سوال شد : در بعضی از کتابهای دینی خواندم که داغ کردن برای معالجه که بعضی از مردم در مورد بیمارانشان انجام می دهند مکروه است، ولی دلیلی بر کراهیت آن ذکر نکرده بودند، با وجود آنکه تجربه ثابت کرده که داغ کردن به اذن الله مفید است، لطفا این مضوع را با دلیل توضیح بفرمائید.
الحمدلله،
«به نص حدیث (نبوی) داغ کردن نوعی از معالجه است، و به اذن الله متعال برای مرض سودمند است، اما پیامبر صلی الله علیه وسلم انجام آنرا ناپسند می دانست و امتش را از انجام آن به دلیل آثاری که برجای می گذارد نهی فرمودند، و چون شبیه شکنجه و تعذیب بوسیله آتش است هرچند که قصد از استعمال آن برای تعذیب نباشد و برای معالجه باشد، و لذا گفته شده : مادام راه علاج دیگری باشد؛ استفاده از روش داغ کردن به دلیل کراهیت پیامبر صلی الله علیه وسلم از انجام آن، و نهی امتش از آن، مکروه است.
بخاری از ابن عباس رضی الله عنه روایت کرده که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود : «الشِّفَاءُ فِی ثَلاثَةٍ : فِی شَرْطَةِ مِحْجَمٍ، أَوْ شَرْبَةِ عَسَلٍ، أَوْ کَیَّةٍ بِنَارٍ، وَأَنَا أَنْهَی أُمَّتِی عَنِ الْکَیِّ». یعنی «شفا در سه چیز است: در حجامت، شربت عسل و داغ با آتش، ولی من امتم را از داغ کردن منع می کنم». و باز بخاری بهمراه مسلم از جابر رضی الله عنه روایت کردند که وی از پیامبر صلی الله علیه وسلم شنید که فرمود : « إِنْ کَانَ فِی شَیْءٍ مِنْ أَدْوِیَتِکُمْ، أَوْ یَکُونُ فِی شَیْءٍ مِنْ أَدْوِیَتِکُمْ، خَیْرٌ، فَفِی شَرْطَةِ مِحْجَمٍ، أَوْ شَرْبَةِ عَسَلٍ، أَوْ لَذْعَةٍ بِنَارٍ تُوَافِقُ الدَّاءَ، وَمَا أُحِبُّ أَنْ أَکْتَوِیَ». یعنی : « اگر در یکی از دواهای شما فایده‌ای وجود داشته باشد باید این را هم بدانید؛ در شکافی که با تیغ در بدن برای حجامت به وجود می‌آورید، و یا در عسلی که می‌خورید، و یا محلی را که درد می‌کند و داغ می‌نمایید فایده و نفع فراوان وجود دارد، ولی من داغ کردن را دوست ندارم»».
وبالله التوفیق وصلی الله علی نبینا محمد وآله وصحبه وسلم .
"فتاوی اللجنة الدائمة للبحوث العلمیة والإفتاء" ( 25/5).
شیخ عبد الرازق عفیفی .. شیخ عبد الله بن عبد الرحمن بن غدیان .. شیخ عبد الله بن سلیمان بن منیع .
نکته : نویسنده کتاب " فتح المجید " و شارح "کتاب التوحید" می گوید : «داغ کردن ذاتاً جایز است، همانطوری که در صحیح مسلم (2207) از جابربن عبدالله روایت شده است که پیامبر صلی الله علیه وسلم پزشکی را نزد أُبی بن کعب فرستاد یکی از رگهایش را قطع کرده و داغ نمود. و در صحیح بخاری (5719) از انس روایت شده است که وی پهلویش را داغ کرده در حالی که پیامبر صلی الله علیه وسلم در قید حیات بود. و ترمذی (2050) و دیگران از انس رضی الله عنه روایت کردهاند که پیامبر صلی الله علیه وسلم (اسعد بن زراره را به سبب خاری داغ کرد).
در صحیح بخاری به صورت مرفوع از ابن عباس روایت شده است «شِفا در سه چیز است : نوشیدن عسل، پیمانه حجامت و داغ کردن با آتش، ولی (با این وجود) من از داغ کردن باز می دارم». و در لفظ دیگری (از حدیث) نیز آمده است: «داغ کردن را دوست ندارم». ابن قیم در "زاد المعاد" (4/66) : میگوید : احادیثی که پیرامون داغ کردن هستند چهار نوعند :
نخست : انجام دادن آن .
دوم : عدم دوست داشتن آن .
سوم : تمجید کسی که آنرا ترک کند.
چهارم : نهی از آن .
به شکر خداوند تعارضی در میان این احادیث نیست، چرا که انجام دادن آن دال بر جوازش نیست و عدم دوست داشتن آن نیز بر منع آن دلالت ندارد، تمجید از کسی که آنرا ترک کند، دلیل بر آن است که ترک آن بهتر و والاتر است نهی ازآن بروجه کراهت و اختیار است». پایان نقل قول از کتاب "فتح المجید".
والله اعلم
وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم
سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com
