اگر در قتل خطا دیه را ببخشند آیا باز کفاره لازمست؟
 

اگر در قتل خطا دیه را ببخشند آیا باز کفاره لازمست؟

الحمدلله،

«اگر ثابت شود که قتل خطاست پس هم دیه و هم کفارع واجب است، هرچند راننده قصد ضرر رساندن به مقتول را نداشته باشد، و اگر دیه را بر او بخشیدند دیگر از دوش او ساقط می شود، اما کفاره در جای خود می ماند، یعنی بر او واجب است (که بعنوان کفاره) دو ماه پشت سر هم روزه بگیرد، چون در زمان حال برده یافت نمی شود که آزاد کند (وگرنه نخست باید این راه را طی می کرد)، و اگر در حال حاضر عاجز است که بصورت متوالی روزه بگیرد ولی گمان غالب دارد که در آینده خواهد توانست بصورت متوالی این دو ماه را روزه بگیرد می تواند آنرا به آنزمان موکول کند تا بر کیفیت مطلوب روزه بگیرد. و اگر برای آینده هم امید نداشت، در آنصورت به دلیل عجز و ناتوانی او، صفت تتابع و توالی (روزه گرفتن) از دوش او برداشته خواهد شد، یعنی می تواند دو ماه را بر هر حالتی که تواناییش را دارد روزه بگیرد، چون الله متعال می فرماید : «لاَ یُکَلِّفُ اللّهُ نَفْسًا إِلاَّ وُسْعَهَا ». «خداوند هیچ کس را، جز به اندازه تواناییش، تکلیف نمی‏کند». و می فرماید : «وَمَا جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ». «در دین (اسلام) کار سنگین و سختی بر شما قرار ندارد». و می فرماید : «فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ ». «پس تا جائیکه می‏توانید تقوای الهی پیشه کنید». و پیامبر صلی الله علیه وسلم نیز می فرماید : « إذا أمرتکم بأمر فأتوا منه ما استطعتم». یعنی : «هرگاه شما به چیزی امر می کنم در حد توانتان انجام دهید» متفق علیه .

نظیر این؛ وجوب نماز بر کسی است که به دلیل نیافتن آب یا خاک نمی تواند طهارت بگیرد، و یا به دلیل عجز و ناتوانی نمی تواند ارکان آنرا بجا آورد، اینها و امثالهم مشمول عمومیت نصوص وارده مبنی بر برداشته شدن سختی و آسانی در شریعت می شوند» .

اللجنة الدائمة للبحوث العلمیة والإفتاء .

"فتاوی إسلامیة" (3/314) .

 

والله اعلم

وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم

سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت

IslamPP.Com