منظور از اینکه خدا با انجام نوافل چشم و گوش و دست و پایش می شود چیست؟

الحمدلله،

پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند : «إِنَّ اللَّه تعالی قال: منْ عادی لی ولیًّاً. فقدْ آذنتهُ بالْحرْب. وما تقرَّبَ إِلَیََّ عبْدِی بِشْیءٍ أَحبَّ إِلَیَ مِمَّا افْتَرَضْت علیْهِ، وما یَزالُ عبدی یتقرَّبُ إِلیَّ بالنَّوافِل حَتَّی أُحِبَّه، فَإِذا أَحبَبْتُه کُنْتُ سمعهُ الَّذی یسْمعُ به، وبَصره الذی یُبصِرُ بِهِ، ویدَهُ التی یَبْطِش بِهَا، ورِجلَهُ التی یمْشِی بها، وَإِنْ سأَلنِی أَعطَیتُه، ولَئِنِ اسْتَعَاذَنِی لأُعِیذَّنه»  بخاری (6502).

یعنی : «خداوند متعال می‌فرماید: هر کس با ولی و دوست من دشمنی کند (او را بیازارد)، من با او اعلان جنگ می‌کنم، و محبوب‌ترین چیز نزد من که بنده ام به وسیله‌ی آن به من نزدیک می‌شود، اعمالی است که بر او فرض کرده‌ام و بنده‌ی من همیشه با انجام دادن سنت‌ها به من نزدیک می‌شود تا آن که او را دوست می‌دارم و چون او را دوست داشتم، گوش او خواهم شد که با آن می‌شنود و چشم او می‌شوم که با آن می‌بیند و دست او خواهم شد که با آن حمله و دفاع می‌کند و پای او می‌شوم که با آن راه می‌رود و اگر از من چیزی بخواهد، به او عطا می‌کنم، و اگر از شر چیزی به من پناه جوید، او را پناه می‌دهم».

دکتر مصطفی البغا در تعلیق بر آن گفته : «یعنی او را حفظ خواهم کرد همانگونه که بنده اعضایش را از هلاک حفظ می کند، و او را بر انجام خیر و اصلاح توفیق می دهم، و در شدائد و سختیها یاریش می دهم».

و حافظ ابن حجر در "فتح الباری" (11/295) می گوید: اینها مثلهایست و معنایش این است که خداوند برای بنده اش در اعمالی که بوسیله این اعضاء انجام می دهد توفیق عنایت می کند، و او را به اعمال (نیک) علاقمند می سازد، بنحوی که اعضای او را برایش حفظ نموده گوش او را از شنیدن لهو، چشمش را از دیدن منهیات، و دست او را از چنگ زدن به معاصی، و پای او را از دویدن بدنبال باطل باز میدارد.

و هم گفته که مراد از این تعبیرات سرعت اجابت دعاء و کامرانی در رسیدن به هدف است، زیرا تلاشهای انسان بوسیلهء این اعضاء انجام می شود.

و علامه ابن عثیمین رحمه الله در "شرح ریاض الصالحین" می گوید : «یعنی خداوند متعال وی را در این چهار عضو (بدنش) توفیق (خیر) عطاء می کند؛ در گوشش وی را توفیق می دهد که جز رضای خدا را با آن نشنود، و همینطور در چشمش که جز آنچه را خدا دوست دارد با آن نبیند، و به حرام نظر نکند، و یا نظر حرامی با چشمم نداشته باشد، و با دستش کاری نمی کند جز آنچه را که خدا بدان راضی است، و همینطور پایش که جز به سوی آنچه خدا بدان راضی راه نمی رود، و جز به سوی خیر شتاب نمی کند، زیرا خداوند ی را در این امورات توفیق می دهد .. و معنی آن این نیست که الله، خودِ گوش و چشم و دست و پای او باشد! حاشا لله که این محال است».

والله اعلم

وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم

سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت

IslamPP.Com