حقيقت رؤيا (خواب) قاضي ابوبکر بن عربي گفته است: رؤيا معلوماتي است که خداوند بوسيله فرشته يا شيطان بر قلب آدمي وارد مي‌کند، و اين رؤيا يا حقيقتي است، يا رمزي استدلالي، و يا خوابي درهم بر هم. اگر رؤيا رمزي باشد، کار معبّر اين است که صورت ذهني را از ناخودآگاه به خودآگاه انتقال دهد. اگر رؤيا همچون سپيده صبح در عالم واقعي آشکار شد، نياز به تأويل ندارد ودليلش اين است که خودآگاه و ناخودآگاه يکي شده‌اند، و ديگر براي آشکار کردن آن، نياز به تعبير نيست. رؤيا قرائن و دلالاتي دارد که بعضي از آنها آشکار، و برخي پنهان هستند، و نياز به توضيح و تأويل و انعکاس رموزي است که در ناخودآگاه وجود دارد. تا با حال و واقع زندگي صاحب خواب که همان خودآگاهي است مطابقت کند. شناخت حال و وضع صاحب خواب و زمان آن ضروري است تا تعبير خواب به بهترين وجه صورت گيرد. روش علمي در تعبير خواب: اگر بخواهي خواب را بر وجه صحيحش تعبير کنيد، لازم است که ابزار و ادوات تعبير را بشناسي، و کسي که داراي اين ادوات نباشد، نمي‌تواند تعبير را به صورت احسن انجام دهد. پس تعبير خواب علم و مهارتي است که قابل اکتساب است، و الهام در تعبير نيز مهارتي است که فقط در نتيجه‌ي تجربه بدست مي‌آيد. اگر بخواهي تعبير موفقي داشته باشيد، بايد قبل از هر چيز قواعد رؤيا را ياد بگيري و سپس مهارت و تطبيقات آن را. بعد از شنيدن تفاصيل رؤيا به ترتيب زير شروع مي‌کني: - به خدا پناه ببر و از او توفيق و ياري و راهنماي بخواه. - رموز مهمي را که با واقع و حال صاحب خواب ارتباط دارد مشخص کن. - سپس بين آن رمزها و ساير رموز ديگر بدون غفلت از هيچ رمزي ارتباط برقرار کن، و آنها را همچون دانه‌هاي تسبيح منظم و به صورت خاص در کنار هم قرار بده. - و معناي عامّي را که به ذهنت مي‌رسد و تمام اين رموز را به هم پيوند مي‌دهد، اضافه کن. - تا جاي که ممکن است حمل بر خوش بيني کن. - به قواعد خواب عمل کن. اگر تعبير خواب بر شما مشکل شد بگو: خدا عالم است که اين، خود نصف علم است. لازم نيست هر خوابي را تعبير کني چون خواب هم مثل فتوي است. اگر تعبير خواب بر شما روشن شد بگو: بسم الله سپس براي صاحب خواب دعا کن به مانند اين: خير و نيکي به تو عطا شود، و از هر شري بدور ماني سپس بدون قطع و يقين خواب را تعبير مي‌کني: و مي‌گويي اگر رؤياي شما صادق باشد، تعبير آن چنين و چنان است. والله أعلم. * حدود رؤيا: بهترين چيزي که در اين مورد گفته شود، قول امام شاطبي : است که مي‌گويد: فائدة رؤيا نويد و هشدار است، نه تشريع و احکام و داوري. به خاطر آرامش و کسب علم ذکر مي‌شود، نه بخاطر اينکه موضع استدلال واقع گردد، و شرط عمل به مقتضاي رؤيا اين است که هيچ حکمي از احکام شرعي و يا هيچ قاعدة ثابتي را نقص نکند، و فقط در صورتي اعتبار دارد که با شريعت موافقت داشته باشد، و يا متضمن فائده، يا بشارتي باشد که انسان را به چيزي آگاه کند، و يا در برگيرندة تحذير از شري باشد تا انسان خود را براي روياروئي با آن، آماده نمايد. و اين همچنانكه در اين امت واقع است در امتهاي ديگر نيز واقع بوده است (الموافقات للشاطبي 2/457). * خواب و شيطان: شيطان از مسلمان در حالت خواب بهره‌برداري مي‌کند. مخصوصاً که خوابيده باشد ولي آداب خوابيدن را از قبيل: وضوء، اذکار، خوابيدن به پهلوي راست و غيره را رعايت نکرده باشد پس او را وسوسه مي‌کند و به طرق مختلف او را فريب مي‌دهد (كما اينكه در حديث: "لا تخبر بتلعّب الشيطان" بك في المنام آمده است) از جمله: در خواب چيزي را به او نشان مي‌دهد که باعث حزن و اندوهش مي‌شود: مثل اينکه مسلمان خود را در حال ارتکاب محرّمات و گناه کبيره مي‌بيند. يا در مورد خدا و پيامبران سخناني مي‌گويد که شايسته ساحت مقدس آنها نيست. يا چيزي را از غيبيات انکار مي‌کند و امثال آنها. قصد شيطان از اين کار اين است که انسان مسلمان را نسبت به دينش مشکوک کند، و تخم نفاق و عدم اطمينان را در درون وي بکارد. چيزي را به مسلمان نشان مي‌دهد که باعث تفرقه و آشفتگي بين مسلمانان مي‌شود: مثل اينکه مي‌بيند که برخلاف احکام ثابت شرعي نظر مي‌دهد. يا عليه برخي مسلمانان حکم کفر صادر مي‌کند يا ملائکه‌اي مي‌بيند که او را به انجام معاصي دستور مي‌دهد يا خود را صالح‌ترين و بهترين مردم مي‌داند يا مي‌بيند که مهدي زمان خود شده است و امثال آنها. بنابراين هرگاه انسان چنين چيزهاي به خواب ديد، بايد به طور يقين بداند که اينها وسوسه‌هاي شيطان است که به منظور ايجاد تفرقه در بين مسلمانان و ايجاد فساد در دين صورت مي‌گيرد و به هنگام چنين خوابهاي ناخوشايندي بايد از سنت پيامبر مصطفي ـ که بعداً ذکر مي‌شود ـ پيروي کند و خوابش را براي کسي بازگو نکند بلکه آن را فراموش کند، گويا چيزي روي نداده است. آداب رؤياي صالحه عبارتند از: - خدا را بر آن سپاس گويد. - آن را فرخنده و مبارک شمارد. - آن را براي هر کس که دوستش دارد باز گويد، نه کساني که دوستشان ندارد. آداب رؤياي ناخوشايند عبارتند از: - پناه بردن به خدا از شر آن. - براي دور کردن شيطان سه بار آب دهانش را به طرف چپ بياندازد. - پناه بردن به خدا از شر شيطان. - تغيير دادن جهتي که بر آن خوابيده است به اميد اينکه حالش به احسن حال تغيير کند. - خواندن دو رکعت نماز يا بيشتر تا قلبش آرامش پيدا کند و از خدا بخواهد که از شرّ اين خواب مصونش دارد. - آن را براي هيچ کس بازگو نکند، و اگر مجبور شد آن را فقط براي شخصي عالمي يا ناصحي تعريف کند. منقول از كتاب: قواعد ناب در تعبير خواب تأليف: عبدالله بن محمد السدحان مصدر: سايت نوار اسلام IslamTape.Com | 
